ΜΟΛΥΒΟΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΜΟΛΥΒΟΣ

Ο Μόλυβος είναι μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της Λέσβου. Βρίσκεται βορειοδυτικά από την πρωτεύουσα του νησιού και χαρακτηρίζεται από την απαράμιλλη φυσική του ομορφιά και τη γραφική του αρχιτεκτονική.

Επίνειο της περιοχής αποτελεί το επιβλητικό βυζαντινό κάστρο που δεσπόζει στην περιοχή καθώς στεφανώνει όλο το λόφο πάνω από τον Μόλυβο και αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες του νησιού.

Τα σπίτια του οικισμού με τη παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πολλά εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα, συμπληρώνουν την όμορφη εικόνα.

Κατασκευασμένα από πέτρα και ξύλο και βαμμένα με έντονα χρώματα παρουσιάζουν μια εικόνα γραφική και ρομαντική. Οι πλακόστρωτοι δρόμοι, τα μονοπάτια που οδηγούν στις παλιές γειτονιές, οι εκκλησίες και οι μαγευτικές ακρογιαλιές ολοκληρώνουν τη παραμυθένια ομορφιά.

Η ιστορία του τόπου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Εδώ άκμασε η αρχαία Μήθυμνα τα ερείπια της οποίας θα δείτε σε κοντινή σε απόσταση από το σημερινό οικισμό του Μολύβου. Θα δείτε τμήμα τειχών της αρχαίας πόλης, λείψανα αρχαίου ναού, τάφους και μεταγενέστερα κτίσματα ρωμαϊκής περιόδου.

Από τα αξιοθέατα της περιοχής αξίζει να επισκεφθείτε το αρχαιολογικό μουσείο το οποίο φιλοξενεί μια αξιόλογη αρχαιολογική συλλογή που περιλαμβάνει ευρήματα από τις ανασκαφές στην αρχαία Μήθυμνα. Τα σπίτια στα οποία έζησαν οι λογοτέχνες Αργύρης Εφταλιώτης και Ηλίας Βενέζης. Επίσης, αξίζει να δείτε τις τούρκικες βρύσες και τα λουτρά του περασμένου αιώνα.

Το Συνεδριακό Κέντρο του Μόλυβου, στεγάζεται σ’ ένα αναπαλαιωμένο αρχοντικό και συνδυάζει την αρχοντιά των περασμένων εποχών με τις σύγχρονες ανέσεις και εξοπλισμό, που το κάνουν να κερδίζει τις καλύτερες των εντυπώσεων.

Κατά την παραμονή σας στο Μόλυβο θα κολυμπήσετε στην παραλία που διακρίνεται για το φυσικό της κάλλος και την άρτια οργάνωσή της.

Αξιοθέατα

Ο παραδοσιακός οικισμός

Ολόκληρος ο Μόλυβος αποτελεί ένα αξιοθέατο μια που έχει διατηρήσει ανέπαφο σχεδόν τον ιδιόμορφο χαρακτήρα του.

Από τους βυζαντινούς χρόνους μέχρι και τις μέρες μας, ο Μόλυβος παραμένει και εξελίσσεται στην ίδια γεωγραφική θέση. Το μεσαίωνα, για την αντιμετώπιση των εχθρικών επιδρομών από τη θάλασσα, αλλά και εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του πληθυσμού και της μορφολογίας του εδάφους (απότομη βραχώδης κλίση), ο οικισμός συμπτύχθηκε σταδιακά σε ένα μέρος από την αρχική του έκταση και συσπειρώθηκε στη θέση του Κάστρου. Έτσι ο Μόλυβος παρουσιάζει ένα δίκτυο από καλντερίμια, όπου τα παλαιότερα κτίρια, κτισμένα σε συνεχή δόμηση, διαμορφώνουν μια συμπαγή και συνεκτική οικιστική ενότητα. Η ύπαρξη ελεύθερων χώρων στον ιστορικό πυρήνα είναι ελάχιστη.

Σημειώνεται εδώ ότι, σε αντίθεση προς άλλα νησιά του Αιγαίου, η παρουσία των Γενοβέζων στη Λέσβο δεν είχε επιδράσεις επάνω στην τοπική αρχιτεκτονική (καμπυλόγραμμες κατασκευές, ημικυκλικά ή οξυκόρυφα τόξα κλπ.) Η ιδιομορφία αυτή οφείλεται οπωσδήποτε στη στενή σχέση που είχε διατηρήσει η Λέσβος με το Βυζάντιο σ' όλη τη διάρκεια της αυθεντίας των Γατελούζων.

Τα περισσότερα οικήματα στο Μόλυβο είναι διώροφα. Αποτελούν κλειστές μονάδες με μικρά ανοίγματα. Τα υλικά δομής είναι η πέτρα και το ξύλο. Η κατακόρυφη φέρουσα κατασκευή είναι πέτρινη, ενώ το ξύλο χρησιμοποιείται στον όροφο για λεπτούς διαχωριστικούς τοίχους, για πατώματα, οροφές κουφώματα. Οι πέτρινοι τοίχοι μένουν συνήθως ανεπίχριστοι και αρμολογούνται με ασβεστοκονίαμα. Συχνά, όταν ο όροφος είναι ξύλινος, οι τοίχοι προεξέχουν από το περίγραμμα του ισογείου και σχηματίζουν σαχνισιά σε μια ή περισσότερες πλευρές με ίδιες ή διαφορετικές διαστάσεις προεξοχής. Ξύλινα λαξευτά δοκαράκια υποστηρίζουν τα σαχνισιά που μεγαλώνουν συνήθως τον κεντρικό χώρο της κατοικίας. Οι στέγες είναι τετράρριχτες σκεπασμένες με βυζαντινά κεραμίδια.

Από το 1965 ο Μόλυβος έχει χαρακτηριστεί σαν διατηρητέος οικισμός. Τα νέα κτίρια, για να εντάσσονται στο ιστορικό πλέγμα, κτίζονται σύμφωνα με ορισμένες καθοριστικές διατάξεις και η Αρχαιολογική Υπηρεσία ασκεί τον έλεγχο εφαρμογής τους.

Το κάστρο

Το κάστρο που στεφανώνει την κωμόπολη, είναι βυζαντινής εποχής και επισκευάστηκε το 1373 απ' το Φραγκίσκο Γατελούζο. Σε επιβλητικότητα και έκταση είναι το δεύτερο κάστρο της Λέσβου Το Κάστρο είναι το σημείο αναφοράς, γύρω από το οποίο εκτείνεται η πόλη σε σχήμα ημικυκλίου. Μέσα στο ίδιο το Κάστρο μαρτυρείτε παλαιότερα ύπαρξη και άλλων κτισμάτων καθώς επίσης και στοών που έβγαζαν στο επίπεδο της θάλασσας.

Η αγορά

Απλώνεται σε δύο δρόμους που συγκλίνουν σε μία μικρή πλατεία. Είναι ο ζωτικός χώρος της οικονομικής ζωής και ταυτόχρονα κέντρο κοινωνικών επαφών και αναψυχής. Οι δρόμοι της αγοράς σκεπάζονται από σαρκίμια (φυλλώματα) στο ύψος όπου τα ισόγεια καταστήματα διαχωρίζονται από την κατοικία, η οποία βρίσκεται στον όροφο.

Οι εκκλησίες

Κύρια έκφραση της δημόσιας ζωής της πόλης είναι η ενοριακή εκκλησία. Οι έντονες πολιτικοκοινωνικές ζυμώσεις του 18^ου αιώνα είχαν επιδράσεις, και επάνω στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της εποχής. Οι ευεργετικές επιπτώσεις από τη συνθήκη του Κιουτιούκ - Καϊναρτζή στα θέματα λατρείας είχαν σαν αποτέλεσμα ένα πραγματικό οικοδομικό οργασμό κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες του αιώνα. Από σχετικές μελέτες ερευνητών, προκύπτει ότι οι εκκλησίες της εποχής πρέπει να είχαν κτιστεί στις θέσεις παλαιότερων εκκλησιών. Χαρακτηριστικό δείγμα η βασιλική του Ταξιάρχη που κτίστηκε το 1795 και είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία του Μολύβου. Αλλά και μετά την εθνεγερσία του 1821, η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική γνωρίζει ξανά καινούργια ακμή. Διαφαίνονται πια οι νεοκλασικές τάσεις που εισχωρούν στο νησί, όπως στον Άγιο Παντελεήμονα που κτίστηκε το 1844 και είναι έργο του σπουδαιότερου κάλφα και πρωτομαϊστορος της νεοκλασικής περιόδου, του Στρατήγη Καρέκου από την Ανεμώτια.

Οι βρύσες

Χαρακτηριστικά δημόσια κτίσματα που σώζονται στο Μόλυβο, με τις ανάγλυφες επιγραφές. Ενδεικτικά αναφέρουμε την βρύση που υπάρχει στο κτίριο του παλιού Διοικητηρίου(1898) ένα ψηλό ορθογώνιο κτίσμα, φτιαγμένο από καλοπελεκημένη πέτρα, με δύο κρήνες, με πεσσούς και επίκρανα.

Τα ιαματικά λουτρά της Εφταλούς

Βορειανατολικά από το Μόλυβο βρίσκεται η Εφταλού, το ησυχαστήριο του Ηλία Βενέζη, με τις όμορφες ακρογιαλιές και την απέραντη θέα προς τη Μ.Ασία. Στην Εφταλού υπάρχει χλωριούχος ραδιενεργός πηγή που προσφέρει τις δυνατότητες ανάπτυξης θεραπευτικού τουρισμού. Λεπτομέρειες για τις πηγές θα βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα που παρουσιάζει τις ιαματικές πηγές όλης της Λέσβου.

Δημοτική Βιβλιοθήκη

Ιδρύθηκε το 1863. Περιέχει 9000 τόμους και πολλά βιβλία μεγάλης αξίας. Στεγάζεται στο κτίριο του Δημαρχείου

Δημοτική Πινακοθήκη

Πλούσια συλλογή καλλιτεχνικών έργων που άφησαν αξιόλογοι ζωγράφοι που πέρασαν κατά καιρούς από τον τόπο αυτό.

Το Αρχοντικό των Κράλληδων

Λειτουργεί σαν Σχολή Καλών Τεχνών από την δεκαετία του εξήντα. Οι ξεχωριστές τοιχογραφίες χρονολογούνται από το 1830

ΠΗΓΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΟΛΥΒΟΥ

Το Κάστρο του Μολύβου οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής εποχής στα απομεινάρια αρχαίων, εκτεταμένων τειχών, με σκοπό την αντιμετώπιση επιδρομών Φράγκων και Τούρκων, ολοκληρώθηκε το έτος 1373 από τον Γενουάτη Φραγκίσκο Α’ Γατελούζο και ενισχύθηκε περαιτέρω από τους Τούρκους το 1462. Πρόκειται για ένα καλοφτιαγμένο Κάστρο, χτισμένο με κόκκινο και καφέ τραχείτη, με γερά τείχη, με επιγραφές, οικόσημα και άλλα διακριτικά στοιχεία. Ο χώρος χωρίζεται σε πολλά επίπεδα, ενώ εξαίρετο μνημείο παραμένει η κεντρική είσοδος κατασκευασμένη από χοντρό ξύλο, σκεπασμένο με περίτεχνες μεταλλικές πλάκες. Βρίσκεται στην κορυφή πευκόφυτου λόφου και θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα διατηρημένα Κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου. Σήμερα χρησιμοποιείται ως τόπος διεξαγωγής πολιτιστικών εκδηλώσεων.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

Το κάστρο του Μολύβου, αποτελεί το δεύτερο σε μέγεθος και σημασία κάστρο της Λέσβου. Στη σημερινή του μορφή είναι σε μεγάλο βαθμό έργο των Γατελούζων ηγεμόνων με πολλές μεταγενέστερες προσθήκες και επισκευές επί οθωμανικής κυριαρχίας αλλά και με σύγχρονες επισκευές που δύσκολα διακρίνονται καθώς έχουν γίνει με το ίδιο υλικό και με τα ίδια αρμολογήματα.

Στο λόφο του κάστρου θα βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης τουλάχιστον από τον 5ο αι. π.Χ. της οποίας έχουν εντοπιστεί υπολείμματα κάτω από δύο πύργους. Από την ακρόπολη των παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών χρόνων δεν σώζεται τίποτα.

Στη βυζαντινή φάση αποδίδεται πιθανότατα η δεξαμενή που βρίσκεται στο μέσο της αυλής του κάστρου.

Το κάστρο που παρέλαβαν οι Γατελούζοι θα πρέπει να ήταν σχεδόν κατεστραμμένο αφού αναγκάστηκαν να το χτίσουν εκ νέου. Για την ακριβή χρονολογία κατασκευής του δεν έχουμε επιγραφικά ή άλλα στοιχεία ωστόσο τοποθετείται γύρω στο 1373, χρονολογία επισκευής του κάστρου της Μυτιλήνης. Τα σωζόμενα τμήματα του (ο κεντρικός πυρήνας) που ανήκουν στην περίοδο αυτή ακολουθούν το ψευδοϊσόδομο σύστημα δόμησης με κανονικούς λίθους, προερχόμενους από τα πετρώματα του λόφου, καλά αρμοσμένους μεταξύ τους ώστε το συνδετικό υλικό που παρεμβάλλεται να μην είναι ορατό εξωτερικά.

Μεγάλο τμήμα της σημερινής μορφής του (προπύργια, είσοδοι ακρόπολη) ανάγεται στην εποχή της Τουρκοκρατίας με περισσότερες από μία οικοδομικές φάσεις. Η πρώτη φάση χρονολογείται πιθανότατα λίγο μετά το 1462 και χαρακτηρίζεται από μίμηση της γενουάτικης τοιχοποιίας. Σε μεταγενέστερη φάση που δεν έχει προσδιοριστεί χρονολογικά ανήκουν τα τμήματα εκείνα που είναι χτισμένα με μικρούς λίθους, άτακτα τοποθετημένους, ανάμεσα στους οποίους παρεμβάλλεται μεγάλη ποσότητα κονιάματος και θραύσματα πλίνθων. Οι τελευταίες επισκευές στο κάστρο θα πρέπει να χρονολογηθούν πριν τα μέσα του 18ου αιώνα.

Στη σύγχρονη εποχή έγιναν κάποιες εργασίες συντήρησης με σποραδική αντικατάσταση φθαρμένων λίθων καθώς και στερέωση και αποκατάσταση των επάλξεων σε διάφορα σημεία, εξωτερικά και εσωτερικά, σε όλη την έκτασή του.

Το κάστρο της Μήθυμνας στην παρούσα μορφή του αποτελείται από 10 πύργους με αντίστοιχα μεταπύργια, 2 προπύργια που συνδέονται μ' ένα μεταπύργιο, την "ακρόπολη" στο βορειοανατολικό τμήμα του, πέντε κτήρια στο εσωτερικό του κάστρου (από τα οποία τα δύο σε ερειπιώδη κατάσταση) και δύο προτειχίσματα για ενίσχυση των ευπρόσβλητων σημείων.